Op zaterdag 17 november om 14.28 uur is het exact dertig jaar geleden dat Nederland als eerste land in Europa werd aangesloten op het Internet. Systeembeheerder Piet Beertema van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) in Amsterdam ontving toen de bevestiging dat het CWI - als eerste instelling buiten Noord-Amerika - officieel toegang kreeg tot NSFnet, een academisch computernetwerk dat later uitgroeide tot het wereldwijde Internet. Het CWI staat stil bij dit feestelijke jubileum met de publicatie van een mini-documentaire over deze historische gebeurtenis. In deze film vertellen twee van de betrokkenen van toen -Teus Hagen en Steven Pemberton- hoe zij terugkijken op die periode.
In 1988 lukte het de pioniers van het CWI om na jarenlange voorbereiding (het CWI was toen al het centrale knooppunt binnen het Europese netwerk 'EUnet' en voorloper NLnet) toegang te krijgen tot het - toen nog Amerikaanse – Internet, dankzij hun goede contacten in de netwerkwereld. Teus Hagen, destijds hoofd IT bij CWI, vertelt in de documentaire dat er in de ontwikkelingstijd vooral hard gewerkt werd aan het tot stand brengen van de internetverbinding en de bijbehorende technologie, zodat communicatie tussen –toen nog vooral- wetenschappers sneller en makkelijker zou verlopen. “Gegevens en data werden in die tijd vrij uitgewisseld. Als we hadden geweten dat privacy en hacking in de toekomst zo’n grote rol zou gaan spelen, hadden we het gegarandeerd anders aangepakt.”
Steven Pemberton was een van de eerste gebruikers van internet in Europa. Later ontwikkelde hij belangrijke standaarden voor het World Wide Web, een van de belangrijkste toepassingen van internet. “Achteraf gezien was het tot stand brengen van die eerste verbinding een historisch moment, iets wat we toen nog niet beseften.”
Andere academische en onderzoeksinstellingen in Nederland en de rest van Europa werden niet lang na het CWI aangesloten. In Nederland speelde ook SURFnet hierbij een belangrijke rol. Commerciële bedrijven volgden pas later en particulieren moesten tot 1993 wachten. Het CWI werd een belangrijk netwerkknooppunt tussen Europa en de VS.
Nog altijd loopt een deel van het Europese internetverkeer via het Amsterdam Science Park, waar het CWI nog steeds is gevestigd. Dit verkeer loopt via de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX). Voor zijn werk ontving Beertema in 1999 de eerste koninklijke onderscheiding ooit aan een internetpionier uitgereikt: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Teus Hagen werd in 2013 opgenomen in de Internet Hall of Fame, net als oud-CWI’ers Jaap Akkershuis (2017) en Daniel Karrenberg (2012).
Meer informatie:
Documentaire: 30 jaar internet in Europa (YouTube)
Uitzending EenVandaag: donderdag 15 november om 18.15 uur
Afbeelding 1: De e-mail over de eerste niet-militaire transatlantische internetverbinding tussen CWI en de Verenigde Staten. Bron: Piet Beertema.
Afbeelding 2: Internetpioniers Jaap Akkerhuis, Daniel Karrenberg, Teus Hagen en Piet Beertema (CWI) tijdens het afscheid van Piet Beertema op het CWI ter gelegenheid van zijn pensionering, op 16 September 2004. Bron: CWI.
