CWI-onderzoekers in consortium Zwaartekrachtprogramma

Zes onderzoeksconsortia waarin vooraanstaande wetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten samenwerken, krijgen samen 153 miljoen euro voor  langlopend en grootschalig onderzoek. Deze toekenningen vallen onder het Zwaartekrachtprogramma van minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hiermee geeft zij de Nederlandse wetenschap van wereldniveau de ruimte vernieuwend onderzoek te doen dat internationale doorbraken tot stand kan brengen. Een door NWO ingestelde internationale commissie was verantwoordelijk voor de beoordeling van de voorstellen.

Onderzoekers Harry Buhrman en Lex Schrijver en van het Centrum Wiskunde & Informtica (CWI) in Amsterdam maken deel uit van Networks, één van de zes teams die financiering heeft ontvangen. Networks is een consortium van elf wiskunde- en informatica-onderzoekers van vier instituten met het doel te werken aan de dringende uitdagingen waar grootschalige netwerken ons voor stellen. Niet alleen digitale netwerken maar ook verkeers- en vervoersnetwerken en energienetwerken zijn vaak niet (goed genoeg) berekend op onverwachte situaties. Dit onderzoeksproject richt zich op modelleren, begrijpen, beheersen en optimaliseren van complexe en zeer veranderlijke netwerken.

Harry Buhrman, leider van de onderzoeksgroep Algorithms en Complexity van CWI, gaat zich  richten op kwantumnetwerken. Buhrman gaat onderzoeken hoe ‘qubits’ en ‘entanglement’ het gedrag van netwerken veranderen. Hoeveel  efficiënter - in communicatie en rekentijd - kwantumalgoritmen zijn en hoe het beste een netwerk beveiligd kan worden met behulp van kwantumcryptografie. In zijn onderzoek legt Buhrman een verbinding met diepe wiskundige
vraagstukken, zoals het P versus NP probleem. CWI-Fellow Lex Schrijver zal zich richten op de dynamiek van grote netwerken en op transport en logistieke netwerken, in het bijzonder hoe verstoringen dynamisch kunnen worden opgevangen zonder het netwerk plat te leggen.

Zwaartekracht
Minister Bussemaker: ‘Dit zijn wetenschappers waar Nederland trots op kan zijn, ze behoren tot de wereldtop. Deze onderzoeksteams zetten de Nederlandse wetenschap internationaal op de kaart. De zes teams laten zien dat je met samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau baanbrekend onderzoek kunt doen dat de levens van velen kan verbeteren. Met het Zwaartekrachtprogramma geef ik een stevige impuls aan deze samenwerking.’

Binnen de onderzoeksteams werken de beste onderzoekers van Nederland in een of meerdere vakgebieden langdurig en intensief met elkaar samen om excellent wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Zwaartekracht biedt financiële ondersteuning voor een periode van maximaal tien jaar. Veel onderzoeksprojecten zijn multidisciplinair van aard, om met gebundelde krachten en meerdere invalshoeken vernieuwend onderzoek te kunnen doen.

Selectieproces
NWO ontving 41 aanvragen voor financiering binnen Zwaartekracht. De beoordeling, onderlinge vergelijking en selectie was in handen van deskundige referenten en een internationale onafhankelijke commissie van wetenschappers met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grote wetenschappelijke onderzoeksgroepen. Het Algemeen Bestuur van NWO stelde de commissie in en adviseerde OCW over de te financieren onderzoeksteams.

Het Zwaartekrachtprogramma staat open voor voorstellen uit alle wetenschappelijke disciplines. De zes geselecteerde voorstellen komen uit de bètawetenschappen en de life sciences, dit jaar werden er geen voorstellen uit de alfa- en gammawetenschappen geselecteerd voor financiering. De commissie was unaniem van oordeel dat de nu gehonoreerde voorstellen de beste zijn.
OCW en NWO zullen bezien in hoeverre de opzet en procedure van het Zwaartekrachtprogramma bijstelling behoeft om de positie van de alfa- en gammawetenschappen in de wetenschapsbrede kwaliteitsvergelijking te waarborgen.

In 2012 startten zes onderzoeksgroepen met gezamenlijk 167 miljoen euro van Zwaartekracht. De volgende ronde is in 2016.

Networks
Hoofdaanvrager: Prof. dr. M.R.H. Mandjes (UvA)
Medeaanvragers: Prof. dr. M.T. de Berg (TU/e), prof. dr. ir. S.C. Borst (TU/e), prof. dr. ir. O.J. Boxma (TU/e), prof. dr. H.M. Buhrman (CWI), prof. dr. R.W. van der Hofstad (TU/e), prof. dr. W.Th.F. den Hollander (UL), prof. ir. A.M.J. Koonen (TU/e), prof. dr. J.S.H. van Leeuwaarden (TU/e), prof. dr. A. Schrijver (CWI), prof. dr. G.J. Woeginger (TU/e)
Penvoerende instelling: UvA
Toekenning: 22,7 mln euro

Meer informatie over alle toekenningen: www.nwo.nl