December 2021. In Nederland wordt het kabinet Rutte IV gevormd. Predikant Willem-Jan van Gent stelt via wat giswerk een lijst samen van potentiële kabinetsleden en deelt zijn voorspelling op Twitter. Al snel gaat de lijst een eigen leven leiden: verschillende media publiceren de namen op de lijst, vaak zonder te vermelden dat de lijst een voorspelling is van iemand buiten de Haagse politiek. Een van de mensen op de lijst is de burgemeester van Haarlem, die zijn mogelijke vertrek moet verantwoorden aan de gemeenteraad.
Dit is een voorbeeld van misinformatie: onjuiste of misleidende informatie die verkeerd wordt begrepen en zonder schadelijke bedoelingen wordt verspreid. Daarnaast zijn er talloze voorbeelden van desinformatie, het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie, vaak met kwade bedoelingen. Recente voorbeelden variëren van nepnieuws over COVID 19 tot pogingen om de oorlog in Oekraïne of de uitkomst van de Amerikaanse presidentsverkiezingen te manipuleren. Sociale media spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van dergelijk nepnieuws.
MISDOOM
Het Multidisciplinary International Symposium on Disinformation in Open Online Media (MISDOOM 2023) richt zich op dit soort kwesties. Het brengt professionals en praktijkmensen uit verschillende disciplines samen, zoals communicatiewetenschappen, computerwetenschappen, computationele sociale wetenschappen, politieke wetenschappen, psychologie, journalistiek en mediastudies.
De besproken onderwerpen variëren van platformoverkoepelende campagnes en hun impact (bijv. verspreiding van desinformatie en manipulatie, haatzaaien), tot benaderingen voor het bestuderen van desinformatie, tegenmaatregelen voor mis- en desinformatie (censuurbeleid, onderwijs, juridische stappen) en geautomatiseerde fact-checking en detectie van desinformatie. Een ander onderwerp gaat over generatieve AI-tools - zoals ChatGPT, Google Bard en tekst-naar-beeldgenerator DALL-E - en desinformatie.
Sessions
Het programma van het symposium bestaat uit 6 sessies. Deze sessies hebben algemene thema's zoals fact-checking & debunking, generative AI & fake news, en polarisatie & bias. Een van de vragen die aan bod komen, is bijvoorbeeld: hoe kan generatieve AI zoals Chat GPT bijdragen aan het detecteren van nepnieuws? Maar ook: kunnen grote taalmodellen (LLM's) menselijke meningen genereren?
Keynote speakers
Keynote sprekers zijn Judith Möller (Universiteit van Hamburg & Leibniz-Instituut voor Media Research) en postdoc Pepa Atanasova (Universiteit van Kopenhagen). Möller is hoogleraar Empirisch Communicatieonderzoek, in het bijzonder mediagebruik en sociale media-effecten. Haar onderzoek richt zich op de effecten van politieke communicatie, vooral in sociale media. Atanasova zal spreken over de controleerbaarheid en verklaarbaarheid van machine learning modellen voor mis- en desinformatie.
