In memoriam Dirk Dekker (1927-2021)

Wiskundige en voormalig CWI-medewerker Dirk Dekker is op 94-jarige leeftijd overleden.

Publicatiedatum
1 december 2021

Ons bereikte het droevige bericht dat op 94-jarige leeftijd de wiskundige prof. dr. Th. J. (Dirk) Dekker is overleden.

Dekker (1927-2021) studeerde in 1954 af in de wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en promoveerde in 1958 aan dezelfde universiteit bij de topoloog Johannes de Groot op het proefschrift: ‘Paradoxical Decompositions of Sets and Spaces’. 

Na zijn promotie ging hij werken bij de Rekenafdeling op het Mathematisch Centrum, de voorloper van het huidige CWI. Onder leiding van Adriaan van Wijngaarden ontwikkelde hij zich tot een internationaal vooraanstaand numeriek wiskundige.

Dirk Dekker (links) met Aad van Wijngaarden. Bron: https://staff.fnwi.uva.nl/t.j.dekker/Fotos/

Een van de bijdragen van Dekker uit zijn vroege periode is dat hij als eerste een oplossing vond voor het probleem dat twee processen op één computer kunnen draaien zonder elkaar te verstoren of samen vast te lopen: Dekkers algoritme voor wederzijdse uitsluiting (dat een Engelstalige Wikipedia-pagina heeft).

De beroemde informaticus Edsger Dijkstra schrijft in zijn aantekeningen onder de titel ‘Over de sequentialiteit van procesbeschrijvingen’ (EWD35) hierover: “Aan Dr. T. J. Dekker komt de eer toe als eerste een oplossing gevonden te hebben […] Dekker’s oplossing dateert uit 1959 en bijna drie jaar heeft deze oplossing voortgeleefd als “curiositeit”, totdat dit soort problematiek aan het begin van 1962 voor mij plotseling weer actueel werd en Dekker’s oplossing als uitgangspunt van mijn volgende pogingen gefundeerd werd.”

Dekker was van 1971 tot 1992 hoogleraar Numerieke Analyse aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en was daar in 1981 één van de grondleggers van de studierichting informatica. Tijdens zijn hoogleraarschap werkte hij intensief samen met het CWI aan de ontwikkeling en implementatie van numerieke oplossingsmethoden, cursussen, werkgroepen en Europese projecten. In 1992 ging hij met pensioen.

Wij wensen familie en vrienden sterkte met het verwerken van het verlies van Dirk Dekker.

Met dank aan Gerard Alberts, Daan Crommelin en Jan Kok voor de historische informatie, en Barry Koren voor de verwijzing naar de foto van Dekker met Van Wijngaarden.