Windmolens, biomassa, zonne-energie en opslag zijn essentieel in de groene ontwikkelingen van de energievoorziening, maar vragen steeds meer van het elektriciteitsnetwerk. Hoe het netwerk van de toekomst zo goed mogelijk te beheren is, wordt onderzocht in het project 'Intelligent en Decentraal Management van Netwerken en Data' (IDeaNeD).
Het CWI leidt het SenterNovem-project dat in januari startte. Er wordt samengewerkt met de Technische Universiteit Eindhoven, Alliander, KEMA, Stedin, Joulz, Phase to Phase, Early Minute en Alfen. Het projectteam wil onder meer voorkomen dat de nieuwste apparaten het elektriciteitsnetwerk gaan overbelasten.
De energie-infrastructuur verandert. Alternatieve (particuliere) energiebronnen die werken op zon of wind worden steeds populairder, waardoor een netwerk met allemaal kleine leveranciers ontstaat: er is sprake van decentrale opwekking. Verder is de energie die geleverd wordt niet altijd constant. Een schommeling in windsnelheid zorgt bijvoorbeeld voor fluctuatie in de energielevering. Ook de vraag naar energie varieert. Zo kan grootschalig gebruik van elektrische auto's ervoor zorgen dat er stroomtekort ontstaat als iedereen na de spits tegelijk de auto oplaadt.
De onderzoekers in IDeaNeD willen inzicht krijgen in de netbelasting, de kwaliteit van spanning en stroom en fouten die zich voordoen. Ze ontwerpen daarvoor meetmethoden en instrumenten om veel data te kunnen verwerken. Daarnaast richt het onderzoek zich op het daadwerkelijk sturen en beheersen van een netwerk. Dit is bijvoorbeeld nodig om de piekbelasting van kabels te verlagen waardoor ze langer mee gaan. Sturing is onder andere mogelijk met prijsmechanismen. Stroomkosten en stroomopbrengsten hangen dan af van het moment van afname en opwekking, zoals bij dag- en nachtstroom. Intelligente software kan vervolgens voor een gebruiker of distributeur bepalen wanneer er stroom wordt ingekocht of geleverd. Een alternatief of aanvullend sturingsmechanisme is 'remote control', waarbij het energiebedrijf de afnemers of opwekkers op afstand kan bedienen.
Onderzoek naar sturing op het elektriciteitsnetwerk is zeer recent internationaal onder de aandacht gekomen. De Nederlandse samenwerking tussen experts uit zowel informatica als het elektriciteitsdomein is uniek. Het project moet naast nieuwe inzichten leiden tot praktisch toepasbare producten, die gebruikt kunnen worden door energiebedrijven. Het electriciteitsnetwerk wordt daardoor geschikt voor nieuwe ontwikkelingen, zoals grootschalig gebruik van elektrische auto's. Ook is voor netbeheerders de beheersing van energie- en informatiestromen van groot belang.
Het CWI is sinds 1946 het nationale onderzoeksinstituut voor wiskunde en informatica. Het is gevestigd op het Science Park Amsterdam en is gelieerd aan de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het instituut heeft een sterke internationale positie. Ruim 160 wetenschappers doen er grensverleggend onderzoek in ongeveer 70 projecten, en dragen de verkregen kennis over aan de maatschappij. Ongeveer 30 van de onderzoekers zijn hoogleraar aan een universiteit. Uit het instituut komen 16 spin-off bedrijven voort.
Meer informatie:
- IDeaNeD projectpagina
- Stedin is de nieuwe naam voor Eneco Netbeheer. Joulz was voorheen Eneco Infra. Alliander is de nieuwe naam voor Continuon Netbeheer.
