Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft Zwaartekracht-financiering toegekend aan grootschalig onderzoek naar quantumsoftware. Met de toekenning van 18,8 miljoen euro kunnen onderzoekers van QuSoft, CWI, Universiteit Leiden, QuTech, TU Delft, UvA en VU de komende tien jaar excellente wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s opzetten. Minister Bussemaker stelt in totaal 112,8 miljoen euro beschikbaar in het Zwaartekracht-programma, met als doel Nederlands onderzoek dat tot de wereldtop behoort te stimuleren.
Harry Buhrman (directeur QuSoft, CWI-groepsleider en faculteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam) is de hoofdaanvrager van het gehonoreerde zwaartekrachtvoorstel. Buhrman reageert verheugd: "Binnenkort komen de eerste grotere quantumcomputers en kleine versies van quantumnetwerken beschikbaar. Deze computers en netwerken hebben de potentie om berekeningen en taken uit te voeren waar we met conventionele computers niet eens van durfden te dromen. Het potentieel van deze technologie is dus enorm, maar dan moet je wel weten wat je ermee gaat doen, en vooral ook hoe. Met deze toekenning kunnen wij de daarvoor nodige quantumsoftware ontwikkelen. Het is een enorme wetenschappelijke uitdaging, waar we nu volop aan kunnen gaan werken.”
Buhrman onderstreept dat de zogenoemde quantumrevolutie een gigantische doorbraak is: “We staan nu in feite op hetzelfde punt als in de jaren zestig, toen de conventionele computer werd ontwikkeld. Er liggen allerlei fascinerende mogelijkheden voor ons, deels nog onvoorstelbaar.” Het consortium zal onder andere onderzoek doen naar mogelijke toepassingen binnen het ontwikkelen van nieuwe materialen en het ontwerp van nieuwe medicijnen.
Software, communicatie en cryptografie
Quantumtechnologie werkt met quantumbits, die in tegenstelling tot conventionele bits die 0 of 1 zijn, 0 en 1 tegelijk kunnen zijn. Dit fundamentele verschil opent de deur voor ongekende berekeningen, maar maakt ook dat je deze computers op een heel andere manier moet bouwen en programmeren dan de gewone computer.
“Ons consortium zal software voor kleine quantumcomputers en een quantuminternet ontwikkelen en implementeren. We ontwikkelen daartoe protocollen voor quantumcommunicatie en voor een nieuw soort cryptografie die veilig is in een quantumwereld”, zegt Ronald Cramer (Universiteit Leiden, CWI). “We zullen de nieuwe algoritmen en protocollen testen op hardware die beschikbaar komt in Delft en in Leiden, en op een quantumnetwerk dat voorzien is tussen Amsterdam, Delft, Leiden en Den Haag.”
Stephanie Wehner (QuTech, TU Delft) benadrukt de vooraanstaande rol van het consortium: “Quantumsoftware is essentieel voor een quantuminternet. Met deze toekenning kunnen wij grotere stappen nemen om software-applicaties te ontwerpen en te realiseren naar het toekomstige quantuminternet in Nederland – misschien als de eerste van de wereld.”
Aanvraag
Het Quantum Software Consortium is een samenwerking tussen informatici, wiskundigen en natuurkundigen. De financieringsaanvraag is gedaan door prof.dr. Harry Buhrman (CWI, Universiteit van Amsterdam, coördinator), prof.dr. Dirk Bouwmeester (Universiteit Leiden), prof.dr. Ronald Cramer (CWI, Universiteit Leiden), prof.dr. Ronald Hanson (QuTech, TU Delft), prof.dr. Stephanie Wehner (QuTech, TU Delft) en prof.dr. Ronald de Wolf (CWI, Universiteit van Amsterdam).
Zwaartekracht
Het Zwaartekracht-programma wordt gefinancierd door het ministerie van OCW. Dit jaar waren er 37 aanvragen voor Zwaartekracht- financiering. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) adviseert over de selectie van de teams. Voor de beoordeling van de voorstellen stelt NWO een internationale commissie in van onafhankelijke toponderzoekers met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grotere wetenschappelijke consortia.
Met Zwaartekracht geven OCW en NWO een impuls aan samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau. Binnen de geselecteerde consortia zullen wetenschappers van verschillende kennisinstellingen samenwerken om excellente, langlopend en grootschalige wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s op te zetten.
Meer informatie
Zie voor meer informatie over alle toekenningen het persbericht van OCW en NWO.
