De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft Roeland Merks en Joost Batenburg van het Centrum Wiskunde & Informatica in Amsterdam ieder een Vidi-subsidie toegekend. Hiermee kunnen de onderzoekers binnen vijf jaar een eigen onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opbouwen. De Vidi-subsidie is onderdeel van de Vernieuwingsimpuls van NWO, een reeks van zeer prestigieuze subsidies.
Roeland Merks ontvangt een Vidi-subsidie voor zijn onderzoeksproject ‘Rekenen aan celcoördinatie tijdens bloedvatgroei'. Bloedvatgroei is cruciaal bij onder meer wondgenezing en het ontstaan van kanker. Als we de mechanismen van bloedvatgroei beter leren begrijpen, wordt het in de toekomst mogelijk bloedvatgroei veel nauwkeuriger te sturen en onder controle te houden. Hiervoor is naast onderzoek op moleculair niveau, onderzoek nodig naar de wisselwerkingen tussen het moleculaire niveau, het celniveau en het weefselniveau.
Een belangrijk mechanisme bij bloedvatgroei is zelforganisatie: bloedvatcellen coördineren hun bewegingen door een omringend eiwitnetwerk, de zogenaamde extracellulaire matrix, te vervormen en er signaalstoffen af te zetten. In zijn onderzoek gaat Merks nieuwe simulatietechnieken ontwikkelen om dit samenspel tussen cellen en extracellulaire matrix beter te begrijpen. Het computationeel modelleren van de vervorming van de extracellulaire matrix zou een nieuwe doorbraak betekenen in dit onderzoeksgebied. In het onderzoek zal worden samengewerkt met het VU medisch centrum en het Netherlands Consortium for Systems Biology (NCSB).
Aan Joost Batenburg is een Vidi-subsidie toegekend voor zijn onderzoeksproject ‘Kwantitatieve elektronentomografie door simultane parameterschatting en reconstructie’. Elektronentomografie is een wiskundige techniek om driedimensionale beelden te maken van microscopisch kleine deeltjes zoals biologische cellen en nanodeeltjes. Bij elektronentomografie wordt met een elektronenmicroscoop een serie foto’s van het deeltje opgenomen vanuit verschillende hoeken. Deze foto’s worden vervolgens in een complexe berekening verwerkt tot een driedimensionaal beeld. In de praktijk zijn deze berekende beelden vaak onscherp, omdat er allerlei verstoringen optreden tijdens de opname. Zo kan het preparaat bijvoorbeeld verschuiven in de microscoop tijdens de opname.
In zijn onderzoeksproject gaat Batenburg nieuwe rekenmodellen ontwikkelen die de invloed van deze verstorende effecten kunnen bepalen en waarmee driedimensionale beelden veel nauwkeuriger gemaakt kunnen worden. Met deze rekenmodellen wordt het bijvoorbeeld mogelijk scherpe beelden te maken van nanomaterialen. Kennis van de structuur van deze materialen is van essentieel belang bij de ontwikkeling van onder meer efficiëntere zonnecellen en computerchips.
De Vidi-subsidie is gericht op excellente onderzoekers die na het promoveren al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Deze onderzoekers hebben daarbij laten zien dat zij met vernieuwende ideeën kunnen komen én deze succesvol en zelfstandig tot ontwikkeling kunnen brengen. De wetenschappers behoren tot de beste tien à twintig procent van hun vakgebied. Met de Vidi-subsidie kunnen zij vijf jaar lang onderzoek doen.
