Onderzoekers van het CWI hebben ontdekt dat vrouwelijke leden van het Europees Parlement iets vaker op meerdere taaledities van Wikipedia te vinden zijn dan hun mannelijke collega’s. De verschillen tussen de taaledities zijn echter groot: terwijl in tien edities de vrouwen oververtegenwoordigd zijn, zijn er dertien edities waarin dat juist voor de mannen geldt. De CWI-onderzoekers presenteren hun bevindingen op 30 mei 2018, tijdens de 10e ACM-conferentie over Web Science, in Amsterdam.
Wikipedia wordt wereldwijd dagelijks gebruikt als kennisbron. Het is daarom van belang te onderzoeken of Wikipedia wel een eerlijke representatie geeft van de werkelijkheid, of dat er bijvoorbeeld een ‘gender bias’ bestaat waardoor vrouwen minder snel een Wikipedia-pagina krijgen dan mannen – of andersom. Het is echter moeilijk zo’n gender bias op Wikipedia te bestuderen: je kunt alleen een eerlijke vergelijking maken tussen de Wikipedia-representatie van verschillende mensen, als je ook hun notoriteit ‘in het echt’ kunt kwantificeren. Met andere woorden, alleen als je een 'cijfer' kunt geven aan de offline-bekendheid van een persoon, kun je controleren of die persoon op Wikipedia over- of ondervertegenwoordigd is ten opzichte van anderen.
Het werk van de CWI-onderzoekers is gericht op een groep mensen waarvoor zo’n eerlijke meting daadwerkelijk mogelijk is: de leden van het Europees Parlement. Hun opvallende acties in het parlement zijn objectief gekwantificeerd (‘geturfd’) in het Talk of Europe-project. Die gegevens (die online vrij beschikbaar zijn) omvatten bijvoorbeeld informatie over het aantal toespraken dat de leden hielden tijdens de plenaire debatten van het parlement, en het aantal voorzittersposities dat de leden in het parlement innamen.
De onderzoekers vergeleken deze notoriteits-gegevens met de Wikipedia-aanwezigheid van de verschillende leden. Hun analyse omvatte alle 3662 (voormalige en huidige) leden van het Europees Parlement, en alle Wikipedia-taaledities van de 23 talen die in het Europees Parlement gesproken worden. "Zoals verwacht, ontdekten we dat leden die veel in het parlement spreken of veel voorzittersposities bekleden, meer te vinden zijn op Wikipedia", zegt eerste auteur Laura Hollink.
Man/vrouw-verhouding op Wikipedia
"Maar we waren voornamelijk geïnteresseerd in eventuele verschillen in de representatie van mannen en vrouwen in de verschillende taaledities. Verrassend genoeg ontdekten we dat vrouwelijke leden van het Europees Parlement gemiddeld op iets meer Wikipedia-taaledities te vinden zijn dan hun mannelijke collega’s", zegt Hollink. De 969 vrouwelijke leden hebben een mediaan van 5 Wikipedia-edities per persoon, terwijl de 2693 mannelijke leden een mediaan hebben van slechts 4 Wikipedia-edities.
De onderzoekers ontdekten echter ook dat de vertegenwoordiging van mannelijke en vrouwelijke leden sterk verschilt tussen de taaledities: terwijl sommige edities vrouwen oververtegenwoordigen, zijn in andere edities juist de mannen oververtegenwoordigd. In tien taaledities (waaronder de Nederlandse) is het percentage vrouwelijke leden met een Wikipedia-pagina hoger dan het percentage mannen. In dertien edities is juist het percentage mannen met een Wikipedia-pagina hoger.
Deze verschillen tussen de taaledities lijken overeen te komen met de genderongelijkheid in de vertegenwoordigers van die landen in het Europees Parlement: landen met een hoger percentage vrouwelijke parlementsleden, laten vaker een oververtegenwoordiging van vrouwen op Wikipedia zien. Bij landen waar het percentage vrouwelijke parlementsleden erg laag ligt, is het juist andersom. "Dit kan wijzen op een grotere sociale ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in die landen, maar zonder verder onderzoek kunnen we hier niet zeker van zijn”, concludeert Hollink.
Meer informatie
Hollink, Laura, Astrid van Aggelen, Jacco van Ossenbruggen. “Using the Web of Data to Study Gender Differences in Online Knowledge Sources”, 2018. doi:10.1145/3201064.3201108.
Dit onderzoek maakt deel uit van het VRE4EIC-project dat is gefinancierd door het EU Horizon2020-programma.
